Historia
Muzeum Regionalnego PTTK
im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości z inicjatywy gorlickich społeczników: Aleksandra Strzelbickiego – starosty, ks. Bronisława Świeykowskiego – burmistrza wojennego miasta, Józefa Baruta – architekta miejskiego, Konstantego Laskowskiego – dyrektora magistratu oraz Jana Benisza powstał Komitet Urządzenia Wystawy Pamiątek Wojennych. Przygotował on ekspozycję prezentującą różnorodne pozostałości po wielkich walkach toczonych w tym regionie na przełomie lat 1914 i 1915. Wystawa Pamiątek Wojennych udostępniona była w salach Wydziału Powiatowego w Gorlicach jesienią 1919 r. (od 29 września do 5 października1919 r.).
W okresie międzywojennym powstało na terenie miasta Towarzystwo Upiększania Miasta Gorlic i Okolicy. Kontynuowano działalność poprzedników i w dalszym ciągu gromadziło ocalałe z wojny pamiątki. Zbiory te wystawiono na drugiej Wystawie otwartej w dniu 2 maja 1935 r. – w 20. rocznicę Bitwy Gorlickiej. Wówczas pojawiła się idea stworzenia stałej wystawy, która zapoczątkowałaby tworzenie kolekcji dla przyszłego Muzeum.
Inicjatywa otworzenia takiej placówki odżyła ponownie po zakończeniu okupacji hitlerowskiej miasta w 1945 r. Zamysł jej utworzenia zyskał również poparcie ze strony Zarządu Głównego PTTK i jego Komisji Opieki nad Zabytkami, której przewodniczył dr Stanisław Herbst.
Pracownicy gorlickiego magistratu wraz z miejscowymi pasjonatami historii regionalnej przystąpili do remontu parterowej kamieniczki mieszczącej się przy ulicy Wąskiej. Właśnie ten zabytkowy budynek pochodzący z lat 1780-90 został przeznaczony na Muzeum. Dzięki zaangażowaniu członków miejscowego Oddziału PTTK, m. in.: Konstantego Laskowskiego, Alfreda Wacławskiego oraz Stanisława Gabryela najstarszy mieszkalny budynek w mieście został wyremontowany.
22 lipca1957 r. Muzeum zostało oficjalnie otwarte.
Jego pierwszym kierownikiem został Alfred Wacławski.
Wówczas całość Muzeum stanowiły zaledwie dwa pomieszczenia.
Z czasem, dzięki przychylności Urzędu Miejskiego w Gorlicach placówka zyskała dodatkowy, sąsiedni budynek udostępniony na zasadzie dzierżawy.
Udało się także pozyskać pomieszczenie do prezentacji wystaw czasowych.
Zwiększająca się ilość eksponatów pozwoliła na wyodrębnienie tematyczne i prezentację 4 ekspozycji stałych.
W 1976 r. oddano dla zwiedzających kolejne pomieszczenia wystawiennicze mieszczące się na piętrze budynku. Znalazła tam miejsce ekspozycja etnograficzna dotycząca Pogórzan i Łemków.
W 2005 r., w 90. rocznicę Bitwy Gorlickiej udostępniono zwiedzającym zabytkowe muzealne piwnice. W pomieszczeniach tych przygotowana została ekspozycja figur woskowych przedstawiających postacie związane z pierwszowojennymi losami miasta i regionu.
Dzięki życzliwości i wsparciu Urzędu Miejskiego w Gorlicach w 2014 r., w 100. rocznicę wybuchu Wielkiej Wojny na nowo zaaranżowano cieszącą się największą popularnością wśród zwiedzających ekspozycję: „Wystawa Pamiątek Wojennych. Bitwa Gorlicka 1915”.
Rok 2022 ogłoszony był Rokiem Ignacego Łukasiewicza. Te ogólnopolskie obchody zbiegły się z 65-leciem funkcjonowania Muzeum. Wówczas z inicjatywy UM Gorlice jedna ze ściana budynku Muzeum została pokryta pamiątkowym muralem.
Obecnie ekspozycje prezentowane są na parterze, w zabytkowych piwnicach oraz na I piętrze.
Wystawy stałe obejmują 4 główne tematy:
- Historia miasta Gorlice
- Początki przemysłu naftowego na Ziemi Gorlickiej oraz życie i działalność Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach
- Wystawa pamiątek wojennych. Bitwa Gorlicka 1915
- Etnografia Pogórzan i Łemków
Dzięki opisom umieszczonym przy eksponatach lub po pobraniu aplikacji – Audioprzewodnika istnieje możliwość samodzielnego zwiedzenia ekspozycji.
Turyści indywidualni lub grupy mogą także skorzystać z odpłatnego przewodnictwa po wszystkich prezentowanych wystawach.
W ciągu roku organizowanych jest kilka wystaw czasowych uzupełniających powyższe tematy lub przybliżających inne zagadnienia z dziejów miasta i regionu. Niejednokrotnie prezentują one również dorobek artystyczny, kolekcjonerski bądź zainteresowania tutejszych mieszkańców.
We współpracy z przedszkolami oraz ze szkołami wszystkich typów nauczania prowadzone są lekcje muzealne obejmujące swoją tematyką zagadnienia związane z bogatą historią Ziemi Gorlickiej.
Muzeum jest współfinansowane ze środków otrzymanych z Urzędu Miejskiego w Gorlicach.
Modernizacja Muzeum możliwa jest dzięki środkom finansowym przyznanym przez Zarząd Główny PTTK w Warszawie.
