PTTK-Koło Miejskie Relacja z wernisażu „Judaica ze zbiorów Centrum Informacji o Dawnej Gminie Izraelickiej Biecz”.
Relacja z wernisażu „Judaica ze zbiorów Centrum Informacji o Dawnej Gminie Izraelickiej Biecz”.
Poniedziałek, 7 października odbył się wernisaż nowej wystawy czasowej przygotowanej w Muzeum Regionalnym PTTK w Gorlicach. Wystawa zatytułowana „Judaica ze zbiorów Centrum Informacji o Dawnej Gminie Izraelickiej Biecz” prezentuje zbiór dokumentów i artefaktów dotyczących bieckich Żydów.
Centrum powołane z inicjatywy Krzysztofa Przybyłowicza inicjuje działania popularyzatorskie i naukowe związane z przedwojenną historią miasta. Jego siedziba mieści się w Libuszy. W ekspozycji znalazły się oryginalne dokumenty obrazujące działalność gospodarczą społeczności izraelickiej Biecza: książeczki bankowe, weksle, druki handlowe, karty korespondencyjne. O działalności największego zakładu przemysłowego w Bieczu świadczy zbiór sygnowanych cegieł, a o funkcjonowaniu stolarni produkującej meble przypominają jej dokumenty założycielskie. Zbiór archiwaliów rodziny Sternlicht: karty z obozu jenieckiego z okresu I wojny światowej, listy rodzinne zdjęcia dokumentujące rodowód aktualnego prokuratora generalnego stanu kolorado w USA, którego zdjęcie też znajduje się na wystawie.
Wyjątkowe znaczenie – ze względu na swoją historię – ma tałes (szata modlitewna) podarowany przez wnuczkę właściciela cegielni Rubina Kurza władzom miasta. Ukryty w ziemi na terenie cegielni, przetrwał zawieruchę wojenną i po 70-letnim pobycie w Izraelu wrócił niedawno do Biecza. Duże zainteresowanie wśród zwiedzających wzbudziły zachowane zeszyty i świadectwa szkolne.
Ekspozycję uzupełniają ponad to zdjęcia przedwojennych mieszkańców Biecza umieszczone w ramach dawnych okien oraz belki pochodzące z nieistniejących bądź zmodernizowanych domów. W gablotach odnajdziemy także wydawnictwa dotyczące historii bieckich Żydów. Wernisaż zbiegł się ze świętem Rosz ha-Szana – żydowskim nowym rokiem (5785). Przypominają o nim wyeksponowane adresy noworoczne z 1939 r. (5699). Kuratorskiemu oprowadzaniu po wystawie towarzyszyła muzyka żydowska.
Wernisaż rozpoczął i powitał przybyłych Roman Zabawa sekretarz zarządu gorlickiego Oddziału PTTK. Wśród przybyłych na uroczystość gości byli: Mirosław Wędrychowicz – burmistrz Biecza, Adam Piechowicz radny Gorlic, dyr. Muzeum Ziemi Bieckiej w Bieczu, dr Paweł Kocańda, Beata Krok, kier. Biblioteki Pedagogicznej w Gorlicach, Roman Trojanowicz, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Gorlickiej, Natalia Małecka Nowak, przewodnicząca zarządu Stowarzyszenia „Ruska Bursa” w Gorlicach, Natalia Hładyk, członek zarządu Zjednoczenia Łemków w Gorlicach.
Ekspozycja będzie dostępna do 30 listopada. Zadanie jest współfinansowane ze środków otrzymanych z Urzędu Miejskiego w Gorlicach. Autor wystawy – Krzysztof Przybyłowicz jest emerytowanym nauczycielem wychowania fizycznego i informatyki. Przez ostatnie 22 lata pracy pełnił funkcję dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Gliwicach. Interesuje się mniejszościami narodowymi, Piastami śląskimi, literackimi Nagrodami Nobla, surowcami skalnymi Polski i zamkami. Od roku 2012 zaangażował się w przywracanie pamięci o Żydach Biecza. Jest autorem książek: Żydzi Biecza. Historia i Zagłada, Cmentarz żydowski w Bieczu, Żydzi Biecza – Przewodnik po wystawie stałej, Żydzi Biecza – Szkice biograficzne (rękopis), Kamienica Rynek 2 (w druku). Współtworzył także wystawę upamiętniającą żydowską ludności Biecza, która jest prezentowana w zabytkowych piwnicach synagogi Szul.
Tekst: Krzysztof Przybyłowicz, Katarzyna Liana
Fot.:Mirosław Janik.
